Depresyon Nedir

Depresyon semptomları her bireyde farklılık gösterse de en sık rahtlanan özellikleri haftalarca, aylarca devam edebilen üzgün, kaygılı, boşluk hissi, ümitsizlik, karamsarlık olarak sıralanabilir. Depresyon kişilerde genelde suçluluk, değersiz hissetme, çaresizlik, ümitsizlik duygularını getirir. Kişiler zamanında normalde zevk alarak yaptıkları aktivitelerden artık zevk almamaya başlamışlardır. Mesela normalde dılarıya çıkıp gezmek, alışveriş yapmak, sevdikleri ile vakit geçirmek gibi aktivitelerden zevk alan kişi artık bunları yapmak istemiyor, zevk almıyordur.  Kişiler kendilerinde günlük aktiviteleri yapmak için ile güç bulamayabilirler. Giyinmek, yemek yemek gibi. Çevre tarafından da genellikle bu değişim gözlemlenebilir.

Depresyonun Tedavisi

KİŞİLER ARASI PSİKOTERAPİ: Bu tedavinin klinik alanda verdiği sonuçlar etkilidir. Kişilerarası psikoterapi, yakın ilişkide olduğumuz kişilerle olan problemlere odaklanarak tedavi etmeyi amaçlar. Kişiler arası rol değişimleri, çatışmaları, kayıpları inceler.

TİPİK OLARAK TERAPİSTİN VE HASTANIN; Kişinin sorun hakkında duygularını tanımlaması, karalarını vermesi, sorunları çözmek için yapacağı değişiklikler, adımlar için yardımcı olacak sorunlara odaklanması sağlanır. Teknikler sorunların tartışılıp olumsuz duyguların fark edilmesi, ifade edilmesi, iletişimin geliştirilmesi, problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi, yeni öneriler geliştirebilmek, daha uyumlu davranışlar oluşturmak içerir.

KPT’nin rahatlatıcı etkisi ve sonrasında etkisinin devam ettiği ve de yenilenmesini engellemeye yardımcı olduğu gözlenmiştir. Ergenlerde ve doğum sonrasında kadınların tedavisinde etkili olduğu da gözlemlenmiştir.

BİLİŞSEL TERAPİ: Bu teoriye göre depresyon negatif şemaya ve bilişsel ön yargılara neden olur. Terapist, kişinin kendine bakış açısını değiştirtirebilmesi için yardımcı olur. Örneğin hiçbir şeyi başaramıyorum ben beceriksizin tekiyim hiçbir şeyi doğru düzgün yapamıyorum hiçbir şey yolunda gitmiyor diyen birisi için aşırı negatif genellemelerini, yeteneklerini ve olumsuz özelliklerini göz ardı eden kişiye, bununla çelişen yeteneklerinden, başardığı şeylerden bahsedilir. Ve bunun gibi zarar veren düşüncelerin farkında olması sağlanır. Olumsuz inançlarla baş etmesi sağlanır. Gerçekçi ve olumlu düşünceler oluşturması için yardım edilir.

Beck’in davranışsal aktivasyon dediği teknikte danışanlar zevkli aktiviteler yapmak için cesaretlendirilir, bu da onların kendileri ve hayatları ile ilgili daha olumlu inançlar geliştirmesine yardımcı olur.

Bilişsel terapi, semptomları hafifletmekte etkilidir ve nüks etmesini engellemek ve en aza indirgemek için önemlidir.

BT’NİN BİLİNÇLİ FARKINDALIK TEMELLİ BİLİŞSEL TERAPİ (BFBT)

Başarılı bir tedaviden sonra depresyonun yeniden gelmesi ve bir dönem içine girmesini önlemek için oluşturulmuş, buna odaklanmış bir yöntemdir.

İnsanları depresif hissetmeye başladıkları anları fark etmeleri, düşüncelerine odaklanıp ihmal ettikleri benliklerinin olumlu yanları ve onlara nasıl bakmaları gerektiğini kişilere öğreterek yönlendirmek esastır.

DAVRANIŞ AKTİVASYONU (DA) TERAPİSİ: DA, başlıca ayrı bir terapi olarak geliştirildi. Teorinin temelinde olumlu pekiştireçlerin olmadığı ya da yeterli olmadığı durumlarda depresyonun tetiklendiği düşüncesine odaklanır. Bu temel üzerinden de şekillendirilir. Depresyon ortaya çıkmaya başladığı zaman bir şeyler yapmaktan uzaklaşmaya başlayan birey, sosyal hayattan da geri çekilmeye başlar. Bu durum pekiştireçlerin azalmasına ya da etkisizleşmesine neden olarak süreci etkiler.

Amaç, kişilerin olumlu pekiştireçlerini arttırarak bu döngüden çıkması sağlanır. Geri çekilme ve kaçınma davranışlarının engellenmesi önemlidir.

DAVRANIŞÇI ÇİFT TERAPİSİ: bu terapi yönteminde iletişim yetenekleri ve ilişki memnuniyetini yükseltmek hedeflenir. İlişkinin iki üyesi ile beraber çalışılır. Araştırmalara göre kişiler depresyondayken ilişkilerinde de sıkıntı yaşamaya başlarlar. Bu nedenle bu terapi yöntemi de depresyonda etkilidir, tedavisinde kullanılır. İlişkilerdeki sorunları düzeltmekte bireysel terapiden çok daha fazla  etkili bir terapi yöntemidir. Bazen de evlilikteki ya da ilişkideki sorunlar depresyona neden olduğu için önemli bir tedavi yöntemidir.

PSİKOEĞİTİMSEL YAKLAŞIMLAR, kişilerin kendi rahatsızlıklarının etkilerini, zamanla bunların özelliklerini, biyolojik ve psikolojik etkenlerin ve tedavi yöntemlerini öğrenmelerine yardımcı olur. Özenli bir çalışma yardımcı olacaktır.